“Liften? Dat is niet van deze tijd, duurt lang, hartstikke gevaarlijk, iets voor tijdens de vakantie en bovendien voor arme studenten zonder geld.”

Dat vat zo’n beetje alle (voor)oordelen die ik doorgaans hoor over liften en het bijbehorende negatieve imago wel samen. Ik kijk er anders tegenaan en heb ook anders ervaren. Ik zie liften vooral als de meest efficiënte manier van samenrijden die er bestaat. Je staat immers al op de route van de chauffeur. Het is in mijn ogen voornamelijk een vergeten optie. Dat blijkt ook uit het eigen onderzoek dat ik heb gedaan naar liften in Nederland. Naast de te verwachten redenen om niet naar het werk te liften zoals "Ik vind liften gevaarlijk" en "Ik wil niet te laat komen", was het meest gegeven antwoord op die vraag "Het komt niet in me op om te gaan liften". Dus misschien hoeven we sommige mensen er alleen maar aan te helpen herinneren dat die optie ook nog bestaat. Een hele slimme, simpele, sociale en efficiënte manier van reizen.

Uit het onderzoek blijkt overigens ook dat de angst voor negatieve ervaringen onterecht groot is. Bij negatieve ervaringen werd met name lange wachttijden en dat het niet lukt genoemd. Een enkele keer ging het om onheuse bejegening of slecht rijdgedrag.

Noodzaak

Liften hangt samen met noodzaak. Als de noodzaak maar hoog genoeg is, komt de optie liften uiteindelijk vaak in beeld. Mensen liften doorgaans als ze autopech hebben, de bussen of treinen niet rijden en in landen waar de middelen (auto, benzine) schaars zijn, is het de normaalste zaak van de wereld om naar je werk te liften (zoals in Cuba).

Misschien ontstaat die noodzaak in Nederland ook weer in bepaalde gebieden waar de buslijnen wegvallen. Daar zie je initiatieven van bewoners ontstaan om het liften naar de dichtstbijzijnde stad beter te faciliteren door het plaatsen van liftpalen. Zoals in Lemelerveld, Heeg, Langweer en Oldemarkt.

Nederland loopt achter

Nederland loopt wel een beetje achter op dat vlak. In België en Frankrijk pakken ze het veel meer georganiseerd aan. Initiatieven die vanuit de gemeente of provincie zijn opgezet en waar een heel gebied wordt voorzien van strategische liftplaatsen met professionele bijbehorende bebording, al dan niet gecombineerd met een online platform (waar lifter en liftgevers zich kunnen registeren). Kijk maar eens naar Covoitstop in België of RezoPouce in Frankrijk.

Een online platform kan voor veel mensen het gevoel van onveiligheid wegnemen, omdat lifter en liftgever te identificeren zijn met een account. John van de Waeter heeft hier in Nederland Klokan opgezet met nog een extra feature; je bent als lifter realtime zichtbaar op een kaart.

Van dat soort initiatieven maakt mijn hart een vreugdesprongetje. En dat is niet alleen omdat ik blij ben dat die mensen weer van A naar B komen, maar met name vanwege de spontane ontmoetingen die ontstaan tussen al die mensen uit al die verschillende lagen van de bevolking. Wat een prachtige bijvangst!

Dat men liften in Nederland niet als een volwaardige vervoersmethode ziet kunnen we simpelweg afleiden uit de diversiteit die er bestaat in de bebording van de liftershalte en het afnemende aantal “officiële” liftershaltes. We hebben er, schrik niet, nog zeven in heel Nederland.

Oproep

Met mijn persoonlijke woonwerk-liftervaringen heb ik geprobeerd alle vooroordelen te ontkrachten. Ruim twee jaar liftte ik iedere woensdag naar mijn werk en ook weer naar huis. Een traject van zo'n zes kilometer van de rand van Nijmegen naar het Radboudumc en weer terug.

Maar je zult begrijpen dat overal waar ik aanklop met mijn stichting en ervaringen, ik doorgaans niet erg serieus genomen word. Dus bij deze een oproep. Wie durft wel en wil voor zijn eigen gemeente kijken naar liften als volwaardige vervoersoptie? Wie wil zijn dorp of stad voor lifters fatsoenlijk faciliteren? Het kan, in mijn ogen, op sommige trajecten en voor sommige mensen een prima uitkomst zijn. En we hebben helemaal niet zoveel nodig. Een paar goede strategische plekken nabij uitvalswegen, of liever nog nabij stations voor als de treinen weer eens niet rijden. Als we daar nou eens mee beginnen. Een paar bordjes ophangen (wij hebben al een nieuwe ontworpen), verwijzen naar goed voorlichtingsmateriaal over veilig liften en op die manier liften als volwaardige optie presenteren. Kosten zijn, gezien andere geldslurpende mobiliteitsprojecten, echt minimaal. Je moet alleen wel durven als gemeente. Maar als ze het in het buitenland kunnen, kunnen wij het ook.

Droom

Ach, misschien kijk ik er veel te naïef en simplistisch naar. Er valt nog ontzettend veel over te zeggen vanuit evenzovele invalshoeken. Maar misschien is het ook wel niet zo ingewikkeld als men denkt. Ik zou zo graag eens om tafel gaan met een gemeente. Het blijft in ieder geval mijn droom dat de NS bij het uitvallen van de treinen ooit omroept: “Bussen vindt u aan de noordzijde van het station. En voor de reizigers die hun traject liftend willen vervolgen, als u lift richting Nijmegen vindt u de liftershalte aan de Nijmeegseweg aan het begin van de John Frostbrug.”